Werken met revalidatiehulpmiddelen
Zet `m op
De handbewogen rolstoel
Een rolstoel is een vervoermiddel voor mensen die slecht of niet kunnen lopen. Het is een stoel met wielen, en afhankelijk van het model beweegt de persoon die in de rolstoel zit zichzelf met de handen voort, wordt de rolstoel geduwd of bevat de rolstoel een elektromotor waarmee hij wordt aangedreven.
Een rolstoel zorgt ervoor dat iemand weer mobiel is. Het enige nadeel van een rolstoel is dat niet alle plaatsen en gebouwen gemaakt zijn voor rolstoelgebruikers. Een gebouw of een omgeving die ervoor heeft gezorgd dat mensen die een rolstoel gebruiken gemakkelijk binnen kunnen rijden noemen we rolstoelvriendelijk.
Waar bestaat de rolstoel uit en hoe wordt het gebruikt?
Je spreekt van een handbewogen rolstoel als de rolstoel geen elektromotor bevat, en dus met de hand wordt aangedreven. In de afgelopen jaren is door toepassing van moderne constructies en lichte materialen zoals carbon en titanium, een breed assortiment ontstaan binnen de verschillende soorten rolstoelen. Voor mensen die niet kunnen lopen, biedt de rolstoel een ānieuweā manier van lopen.
Een handbewogen rolstoel kan vaak worden opgevouwen, wat belangrijk is als de gebruiker zich per auto verplaatst. Om het opvouwen mogelijk te maken, is er aan de achterkant niet een enkele duwstang maar twee handvatten. Het nadeel daarvan is wel dat de rolstoel lastig met Ć©Ć©n hand geduwd kan worden. Aan de achterzijde van een rolstoel zitten vaak pedalen en soms kleine wieltjes, die ervoor zorgen dat de voorwielen rustig omhoog begeleid kunnen worden, dit is handig voor drempels of andere hoogteverschillen. Degene die de rolstoel duwt kan door middel van het uitoefenen van gewicht op de pedalen of wieltjes ervoor zorgen dat de voorwielen ophoog komen. In het filmpje hieronder wordt dit voorgedaan.
Aan een rolstoel kunnen ook verschillende onderdelen bevestigd worden, denk hierbij aan krukkenhouder, parapluhouder, bagagezak of een schrijfblad.
Rolstoelen worden intensief gebruikt van het moment van opstaan tot het moment van weer naar bed gaan. Ze zijn veelal voorzien van individuele aanpassingen. Een rolstoel voor dagelijks gebruik heeft vaak een vast frame maar ook opvouwbare versies komen voor. Een rolstoel voor dagelijks gebruik mag niet meer dan 10 kg wegen.
Tekst: (Breukelen, 2016)
In de filmpjes hieronder wordt beschreven hoe je het beste een rolstoel bedient en hoe je van de rolstoel naar de stoel over gaat.
Het practicum
Bij het practicum wat uitgevoerd werd zijn de verstelbare delen van de rolstoel afgehaald en afgestemd op een persoon.
Het stappenplan:
-
Maak een foto van de gehele rolstoel zoals hij geleverd is
-
Laat de persoon waar de rolstoel op wordt afgestemd in de rolstoel zitten
-
Noteer wat aangepast moet worden aan de rolstoel
-
Voor het afstellen kan het handig zijn om de persoon een rondje te laten rijden met de rolstoel, op deze manier kun je zien of de handeling met de armen goed verloopt. (maak fotoās)
-
Zodra het noteren klaar is, verzamel je het gereedschap wat nodig is om de rolstoel uit elkaar te halen
-
Bij dit practicum is de groep begonnen met het loshalen van alle onderdelen die zonder gereedschap verwijderd kunnen worden
-
Begin met het verwijderen van de voetsteunen, het zitkussen, de armleuningen en de achterwielen. (maak fotoās)
-
Dit houdt bijvoorbeeld in, de drukknoppen die aan de wielen zitten in te drukken en de wielen los te trekken
-
Daarna moet het onderdeel waar het wiel in zat eraf en kan dit later nog op een andere hoogte en een andere plaats worden afgesteld. (maak fotoās)
-
Na het verwijderen van de achterwielen is het handig om de rolstoel op zijn kop te leggen, op deze manier komt er geen druk op de voorwielen
-
Verwijder de voorwielen met de juiste sleutel (gereedschap). Het is belangrijk dat je goed oplet in welke hoek de wielen stonden voordat je ze eraf haalt. (maak fotoās)
-
Nadat alle onderdelen van de rolstoel zijn afgehaald moeten de losse onderdelen nog gedemonteerd worden zodat deze versteld kunnen worden. (maak fotoās)
-
De voetsteunen moeten bijvoorbeeld in een andere hoek komen te staan dus moeten hier de voetsteunen van de stang gedemonteerd worden. (maak fotoās)
-
Nadat alle onderdelen zijn gedemonteerd en alles de juiste instelling heeft, kunnen de onderdelen weer op de rolstoel gemonteerd worden. (maak fotoās)
-
Als alle onderdelen weer op de rolstoel zijn gemonteerd kan de persoon waar de rolstoel voor aangepast is, gaan proef zitten. (maak fotoās)
-
Bij het proef zitten is het belangrijk om te kijken of de persoon de goede houding heeft in de rolstoel. Het is belangrijk om de rugleuning aan te passen op de rug van de proefpersoon. (maak fotoās)
-
Zodra alles gecontroleerd is en de proefpersoon goed zit en goed de rolstoel kan verplaatsen, is het practicum over. (maak fotoās)
De volgende onderdelen zijn versteld:
-
De grote wielen, deze zijn meer naar voren gekomen en iets hoger zodat de persoon beter bij de wielen kon en het draaien van de armen beter verliep
-
De kleine wielen, doordat de achterwielen meer naar voren zijn gekomen en hoger zijn gaan staan moesten de wielen daarop aangepast worden. Deze moesten verzet worden en in een andere hoek komen te staan
-
De rugleuning, deze moest meer naar de vorm van de rug van de gebruiker worden afgesteld.
-
De armleuningen, deze moesten hoger komen zodat de schouders van de gebruiker meer ondersteund konden worden
-
Het kussen, de gebruiker zat nog een beetje te laag in de rolstoel waardoor de voetsteunen als deze juist werden afgesteld de grond raakten. Dus er is gekozen voor een verhoogd zitkussen
-
De voetsteunen, deze zijn in een andere hoek gezet en zijn lager naar de grond afgesteld. De voetsteunen raakten net niet de grond.
Bij dit practicum zijn twee verschillende handbewogen rolstoelen gebruikt. In de foto galerij zijn de fotoās van dit practicum te zien.
Bij het uitvoeren van het practicum kwam al snel naar boven wat er zoal veranderd zou kunnen worden aan de rolstoel en wat het gebruik van de rolstoel fijner maakt. Hieronder wordt dit per rolstoel aangegeven.
